Ці гатовая Украіна нанесці прэвентыўны ўдар па Беларусі?

Сумесныя расійска-беларускія вучэнні «Захад-2025» пройдуць у сярэдзіне верасня гэтага года. Ужо цяпер назіраюцца перамяшчэнні войскаў РФ па тэрыторыі Беларусі. У чым небяспека гэтых вучэнняў? Якія мэты пераследуе дыктатар Пуцін? Пра гэта сайт Charter97.org пагутарыў з кандыдатам філасофскіх навук, кіраўніком Украінскага цэнтра беларускіх камунікацый Максімам Плешкам:

— Нядаўна выйшла інтэрв’ю нашага Галоўнакамандуючага Аляксандра Сырскага, дзе ён адзначыў, што Узброеныя Сілы Украіны ўважліва сочаць за сітуацыяй. Сырскі нагадаў, што такія вучэнні — зручная нагода для стварэння ўдарнай групоўкі з мэтай нападзення або правакацыі. З іншага боку, ва Украіне мы да гэтага ставімся спакойна. Цяпер немагчыма сфарміраваць такую групоўку, якая была б для нас нечаканай. Украінска-беларуская мяжа — добра ўмацаваная зона. Там пераважаюць лясы і рэкі. Ёсць некалькі дарог, але яны даўно замініраваныя, створаныя магутныя ўмацаваныя раёны.

Калі яны гіпатэтычна захочуць здзейсніць напад або правакацыю з таго боку — туды адразу ж прыбудуць украінскія батарэі і схаваныя падраздзяленні, што хутка знішчаць калону тэхнікі акупантаў. Калона можа нават прасунуцца на 10–15 кіламетраў у глыб, але трапіць у пастку і быць спаленай. Украіну гэтым не напалохаеш і не здзівіш.

— Ці павінны УСУ нанесці прэвентыўны ўдар па тэрыторыі Беларусі, калі групоўка РФ усё ж будзе стварацца?

— Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі неаднаразова заяўляў, што сітуацыя 2022 года не паўторыцца. Нагадаем: тады з тэрыторыі Беларусі заходзілі расійскія войскі і ляцелі ракеты. Украіна трывала і не адказвала ўдарамі. Як паказала гісторыя — гэта была правільная стратэгія. Мы пазбеглі ўцягвання беларускай дзяржавы ў вайну.

Мы добра разумеем, што Лукашэнка і беларускі ВПК працуюць на расійскую абарончую прамысловасць. Але непасрэднага ўдзелу беларускай арміі не адбылося — і гэта на карысць і для ўкраінцаў, і для беларусаў, і для будучых узаемаадносін. Бо потым загаіць гэтыя раны было б амаль немагчыма.

Але калі цяпер адбудзецца агрэсія ў выніку такіх вучэнняў — Украіна адкажа вельмі хутка. І нават да перасячэння мяжы. Калі паглядзець на карту — паўднёвы шэраг беларускіх гарадоў з інфраструктурай і чыгункай размешчаны вельмі блізка да ўкраінскай мяжы. А ўкраінскія абласныя цэнтры — на больш чым 100 км. Напрыклад, гонар беларускай эканомікі — Мазырскі НПЗ — дасяжны для ўкраінскай артылерыі. І для гэтага не трэба перасякаць мяжу. А яшчэ ёсць дальнабойныя дроны. Калі будзе правакацыя — мы жорстка адкажам.

У шэрагах УСУ ёсць цэлыя падраздзяленні беларускіх добраахвотнікаў, што толькі чакаюць каманды, каб увайсці ў Беларусь. Гэты сцэнар больш за ўсё палохае Лукашэнку. Таму для яго новы напад арміі РФ з тэрыторыі Беларусі быў бы ўдарам у спіну ад Пуціна. Пуціну гэта таксама не патрэбна, бо яго задавальняе «стабільнасць» у Беларусі.

— Ці могуць вучэнні «Захад-2025» быць падрыхтоўкай да нападу на краіны НАТА, напрыклад праз Сувалкскі калідор?

— Расійскія прапагандысты адкрыта кажуць пра Сувалкскі калідор, пра Літву, Польшчу. Але я не ўпэўнены, ці здольныя гэтыя краіны ўдарыць Пуціну «па зубах», як гэта зрабіла Украіна. Ці змогуць яны ўдарыць па Маскве і Пецярбургу? Сумняваюся, хаця быў бы рады памыляцца. Пуцін можа паспрабаваць праверыць 5-ю артыкулю НАТА на краінах Балтыі.

Кожны метр украінскай зямлі даецца яму вялікім коштам — у людскіх і фінансавых рэсурсах. А тут — новыя краіны, без досведу поўнамаштабнай вайны. Сёння толькі ўкраінская і расійская арміі ведаюць, што такое сучасная вайна з тэхналогіямі. Думаю, Пуцін можа выкарыстоўваць гэтыя вучэнні, каб расхістаць сітуацыю і падняць стаўкі.

— Якія інтарэсы мае Лукашэнка, даючы тэрыторыю Беларусі пад такія манеўры?

— Галоўная стратэгія Лукашэнкі — гэта захаванне ўлады. Для яго, як і для Пуціна, — гэта пытанне жыцця і смерці. Відавочна, яму выгадная замарозка канфлікту і стабілізацыя рэгіёна. Але гэтыя вучэнні зноў прывязваюць яго да вайсковага плану Пуціна. Пакуль трымаецца рэжым Пуціна — трымаецца і рэжым Лукашэнкі. Яны звязаныя крывёй, рэпрэсіямі, агульнымі злачынствамі. Таму будуць трымацца адзін за аднаго.

З іншага боку, не варта забываць, што любыя вучэнні — гэта навучанне. І беларускія вайскоўцы таксама вучацца: выкарыстоўваць дроны, адпрацоўваць штурмавыя дзеянні і г.д. Гэта таксама важны фактар.