З 1 ліпеня 1968 года ў свеце дзейнічаў надважлівы дагавор, на які спіралася ўся архітэктура бяспекі на нашай планете. Гэта — Дагавор пра нераспаўсюджванне ядзернай зброі. Дагавор, якія абавязаліся шанаваць большасць дзяржаў свету — уключна з Беларуссю, Украінай і РФ.
А пачынаецца він двума артыкуламі:
Артыкул I
Кожная з дзяржаў-удзельніц гэтага Дагавора, які валодае ядзернай зброяй, абавязваецца не перадаваць любому ядзернаму зброю або іншыя ядерныя выбуховыя прылады, а таксама кантроль над такім зброяй або выбуховымі прыладамі ні непасрэдна, ні пасярэдне, роўна як і ніякім чынам не дапамагаць, не заахвочваць і не пабуджаць любую дзяржаву, якая не валодае ядзерным зброяй, да вытворчасці ці прыдбання ў любы іншы спосаб ядзернага зброю ці іншых ядзерных выбуховых прылад, а таксама кантролю над такім зброяй ці выбуховымі прыладамі.
Артыкул II
Кожная з дзяржаў-удзельніц гэтага Дагавора, які не валодае ядзерным зброяй, абавязуецца не прымаць перадачы ад каго б то не было ядзернага зброю ці іншых ядзерных выбуховых прылад, а таксама кантролю над такім зброяй або выбуховымі прыладамі ні непасрэдна, ні пасярэдне; не вырабляць і не купляць у любы іншы спосаб ядзернае зброю ці іншыя ядерныя выбуховыя прылады, роўна як і не дамагацца і не прыймаць якой-небудзь дапамогі ў вытворчасці ядернага зброю ці іншых ядзерных выбуховых прылад.Калі Расейская Федэрацыя перамясціла свае ядзерныя зарады ў Беларусь — гэта стала парушэньнем з боку абедзьвюх дзяржаваў. Расіяй — артыкула І, урад Беларусі — артыкула ІІ. Той факт, што зброя застаецца пад кантролем РФ, лепш не робіць — бо ў дагаворы асобна паказана, што перамяшчэнне забаранена нават без кантролю.
Такім чынам, ужо не толькі Расія, але і Беларусь рызыкуе канчаткова перайсьці ў статус дзяржавы-ізгоя. Больш за тое, калі для Расіі гэта мае пэўны сэнс у межах яе амбіцый, то для Беларусі сэнсу няма наогул — ані тэарэтычнага, ані практычнага. Расійскія ядерныя зарады на яе тэрыторыі, над якімі мае кантроль выключна сам Крэмль, не ўзмацняюць яе бяспекі, а наадварот, у выпадку завострання супрацьстаяння Расіі са ўсім светам, робяць яе патэнцыяльнай мэтай удару з боку краін НАТА. У адрозненне ад Расіі, Беларусь у блізкай зоне ўражання натаўскіх ракетаў сярэдняй далёкасці.
На першы погляд выглядае дзівосным, навошта це Крамлю. Бо размяшчэнне малога колькасці ядзерных зарадаў у Беларусі не мае вялікага вайсковага сэнсу — менавіта таму, што там іх лёгка ўразіць. Такім чынам, гэта суцэльна сімвалічны, палітычны крок.
Ягоная мэта — рэшткава “прывязаць” рэжым Лукашэнкі да сябе крывёю і ганьбою, парушэньнем як уласных абедзяваньняў перад сусьветным супольнасцю, так і ключавых дамоваў, на якіх трымаецца сусьветная бясьпека. А таксама даць сабе фармальны аргумент для вайсковага кантролю над Беларуссю, калі з Лукашэнкам нешта трапіцца. Тады можна будзе сказаць, што Расея ўстанаўлівае ў краіне-партнёрцы сваю адміністрацыю толькі для запабегання пападання ядернага зброю не ў тыя рукі.
Менавіта таму ад гэтага сцэнару адмовіўся прэзідэнт Казахстану Касім Токаеў — ён разумее, чаго варты такі дарунак. Урэшце, ён можа сабе дазволіць адмаўляць Уладзіміру Пуціну. Лукашэнка, на жаль, ужо не можа. Спасти собственную страну від перетворення на чужы палігон можа хіба што супольная пазіцыя ўсіх беларусаў.
Comments