Беларуская прапагандысцкая машына ўсёахопная. Меры ўздзеяння тут разлічаны на ўсе пласты грамадства. Звяртаючыся да прыхільнікаў Аляксандра Лукашэнкі, прапагандысты ўсхваляюць унікальнага лідэра і не менш унікальную мадэль дзяржавы. Апаненты запалоханыя і дэматываваныя. Але наўрад ці абодва спосабы могуць зрабіць рэальнае ўражанне на палітычна нейтральных беларусаў. Па дадзеных Chatham House на сакавік 2023 года, такіх у Беларусі 33%. Між тым у выбарчых кампаніях перамагаюць тыя, хто, акрамя ядзернага электарату, зможа перацягнуць на свой бок так званае «балота». Таму дзяржаўная прапаганда Беларусі спрабуе змагацца за публічную падтрымку рэжыму менавіта дзякуючы палітычна неабыякавым беларусам. І, здаецца, пакрысе ёй гэта ўдаецца, піша беларускі аглядальнік Пятро Парфёненка ў артыкуле для Media IQ
Санкцыі супраць беларускай дзяржавы, а таксама эканамічныя праблемы Расійскай Федэрацыі як асноўнага партнёра б'юць па беларускай эканоміцы. Нязгодныя падвяргаюцца жорсткім рэпрэсіям, ва Украіне, дзе Беларусь з'яўляецца суагрэсарам, ідзе крывавая вайна. Аднак беларускія ўлады здолелі вылучыць некалькі асноўных кірункаў, якія дазваляюць заліць вушы «нейтралаў» салодкім ялеем.
Чарка-шкварка-інамарка, абы не было вайны!
Лепш за іншых гэты наратыў сфармуляваў экс-кіраўнік МУС Юрый Караеў, які ў эфіры «Беларусь-1» выразна падкрэсліў важнасць базавых патрэбаў для шчасця грамадзян: «Нашы людзі зразумелі пасля таго, як 2020, што галоўнае пасля ежы — спакой і бяспека, магчымасць бесклапотна выхоўваць сваіх дзяцей. Мірнае неба над намі, HIMARS нам пакуль не страшны... Пра вулічныя рабаванні я ўжо забыўся! У нас раптам усюды міліцыя, унутраныя войскі, камеры». Засяроджванне ўвагі на асноўных патрэбах і бяспецы з'яўляецца лагічным крокам пры працы з тымі, хто менш занепакоены больш высокімі ўзроўнямі піраміды Маслоу. І гэтыя аргументы яшчэ больш пераканаўчыя на фоне вайны «за плотам» — з урэзанымі ў гістарычную памяць беларусаў рэальнымі пагрозамі голаду і смерці.
«Лепшы Лукашэнка Саня, чым на расейскім танку Ваня»
У гандлёвай маркі «Мірнае неба» ёсць і іншыя брэнды. Напрыклад, «расейская пагроза» з лёзунгам «Лепш Саня Лукашэнка, чым Ваня на расейскім танку». У тэкстах беларускай дзяржаўнай прапаганды як наўпрост, так і паміж радкоў з 2014 года прасочваецца тэзіс пра расейскую пагрозу: калі Беларусь адвернецца ад Расеі і зладзіць уласны Майдан, яна атрымае і свой Данбас у выглядзе нейкай Віцебскай Народнай Рэспублікі. І калі б у 2020 годзе пратэст перамог, Магілёў напаткаў бы лёс Марыупаля. Таму адзіны бясьпечны варыянт — гэта захаваньне фармальна незалежнай краіны ў расейскім лоне пад чулым кіраўніцтвам Лукашэнкі.
Дрэнны Захад — перспектыўная Расія
Дзяржпрапаганда актыўна працуе на ачарненне Захаду. Два найбольш папулярныя наратывы 2022 года — адзін дыскрэдытуе заходнія краіны, другі — пра пагрозу Беларусі з іх боку — за год не апускаліся ніжэй за 4-е месца ў топе. І толькі ў складзе перспектыўнай «Вялікай Расеі» і «русского мира» Беларусь чакае светлая будучыня. Поспехі беларуска-расійскай інтэграцыі абяцаюць краінам выдатныя перспектывы. Знешняя палітыка Расеі справядлівая і абарончая, проста трэба было напасці на Украіну, кажуць дзяржаўныя СМІ. А вось заходнія краіны, па іх версіі, неанацысцкія і неакаланіялістычныя. Тым больш, на Захадзе жыць немагчыма! Дзяржаўныя СМІ пастаянна распавядаюць пра жахі тамтэйшага жыцця, паказваючы іх у адрозненне ад бяспечнай і сытай Беларусі.
Калі не ён, то хто?
Уздзейнічаючы на «нейтралаў», дзяржаўная прапаганда выводзіць з-пад увагі Лукашэнку, які дыскрэдытаваў сябе і сваімі паводзінамі падчас кавіду, і рэпрэсіямі, і проста трыма дзесяцігоддзямі ва ўладзе. І ўваходзіць з флангу: лепшага варыянту проста няма. У цяперашняга кіраўніка краіны канкурэнтаў няма, бо астатнія — слабакі (і, тым больш, здраднікі), а славянам патрэбна "моцная ўлада". Гэтую ж тэзу паўтарае, напрыклад, тэлевядучы Ігар Тур: маўляў, «для славянскай душы лепшая форма праўлення — абсалютная манархія».
Насамкінець заўважна: згодна са свежым даследаваннем «Беларускага трэкера змен», у грамадства ёсць попыт грамадства на давіру да дзяржавы, і гэтая давіра растае. Калі гэтая дынаміка невыпадковая і не звязаная са зменамі ў структуры выбаркі, найбольш верагодна, што яна звязаная менавіта з замацаваннем адчування стабільнасці на фоне ваеннай катастрофы, што адбываецца ў Украіне і Расіі, кажуць сацыёлагі.
Падобна, пакуль Лукашэнку ўдаецца перацягваць «балота» пад сабе.
Comments